Tichelwaerk

Vroeger woonde ik midden in het dorp Losser in een akkerburgerwoning tussen het Teylershuis en de Protestantse kerk. In ons huis hing een mooi oud kastje met vondsten  uit de omgeving van Losser en voornamelijk uit de Schieferkuhle in Gronau. Grote witte haaientanden, een compleet versteende mossel en ammonieten. Mijn opa, Vasters Jans, had deze voor de 1e wereldoorlog al verzameld. Ook heeft hij verschillende vondsten geschonken aan Natura Docet en het Natuurhistorisch museum in Enschede (ging over in de Twentse Welle en is nu De Museumfabriek).  Mijn vader heeft het verzamelen voortgezet en was ook altijd druk met fotograferen en met de geschiedenis van dorp Losser. Deze hobby’s heb ik overgenomen.

Rond 1968 kwam ik aan de Smuddeweg 6 in Losser te wonen. Het huis lag tussen de keileemgroeve van Osse en de steenfabriek. In de zomer gingen de kiepkarren met de locomotief bij ons voor de deur langs. Ik was regelmatig in de keileemgroeve om  fossielen te zoeken en op de steenfabriek, waar de keien en  de fossielen gezeefd werden uit de keileem. Zo heb ik hier een grote collectie mee opgebouwd. Deels te bezichtigen in de vitrinekast van de steenfabriek en deels in het Geologie Museum Losser. Al snel werd het een uit de hand gelopen hobby, en vrijwel elke zondag trokken we er met vrienden op uit om te zoeken naar fossielen in zand-klei-leemgroeves of afgravingen. Onder andere waren de groeves in Hadorf, Wullen, Alstätte, Rothenberg, Isterberg, Suddendorf, Ochtrup en op de afvalhopen van Gerdemann in Gronau.   Later kwamen de voormalige ijsbaan in Losser en de Dinkelwerken in Glane erbij.

Alles was netjes opgeslagen bij ons in de kelder aan de Braakstraat, waar we sinds 1978 wonen. Tegenwoordig is de hele verzameling in bruikleen gegeven aan de Stichting het Staringmonument te Losser. Niet alleen de fossielen interesseerden mij, ook het productieproces van de steenfabriek had mijn aandacht. In de 70e en 80 jaren heb ik het productieproces vastgelegd op de gevoelige plaat. De verhalen van mijn vader over de oude veldovens aan de west- en noordkant van Losser hadden altijd mijn interesse. Er een boek over te maken was allang mijn wens. Door verder onderzoek, werd het groter en groter. De hele gemeente Losser kwam zo in beeld. Met ons team van 4 personen hebben aan dit boek 5 jaar gewerkt. Jan Ensing, Ingrid Ensing, Marja Poorthuis-Loves en ondergetekende hebben dit boekwerk samen gemaakt. De uitreiking vond plaats op 18 november 2022 in het informatiecentrum van de steenfabriek De Werklust. Het eerste boek werd aangeboden aan laatste particuliere eigenaar van de steenfabriek, mevrouw Annie Damer-Nijlant.

Door Jan Poorthuis

Het boek is te koop in de plaatselijke boekhandel voor € 22,95.